“Pesten? Daar doen we niet aan mee!”

Voorstellingen en workshops tegen pesten voor het basis- en voortgezet onderwijs in Stadskanaal

Het thema pesten is actueler dan ooit, ondanks de voortdurende aandacht voor dit onderwerp. Er zijn steeds meer meldingen over pesten. Volgens onderzoek van Stop pesten NU wordt 17% van de leerlingen van de basisschool gepest. Op het voortgezet onderwijs geldt dit voor 9% van de leerlingen. Met 30% van de meldingen van pesten in het voortgezet onderwijs wordt niets gedaan. Op een school met 1000 kinderen heb je het dan over 90 kinderen die gepest worden en 27 kinderen die hier geen aandacht voor krijgen. Het pesten zelf verhardt ook, mede door de invloed en mogelijkheden van sociale media. Vanuit het welzijnsoogpunt is hieruit het idee ontstaan dit thema jaarlijks groot terug te laten komen op scholen, op een indringende wijze. In het kader van de Week tegen Pesten, van 22 tot en met 26 september, wordt er op nagenoeg alle basisscholen (groep 7 en 8) en alle voortgezet onderwijsscholen (klas 1 en 2) in de gemeente Stadskanaal rondom deze periode aandacht besteed aan pesten. 

Initiatiefnemers Trinke Hardy en Dennis Jager van Welstad vertellen: “Alle lagen van het sociale veld worden geraakt als je optreedt tegen pesten. Het is belangrijk om hierbij preventief te werken, omdat uit onderzoek blijkt dat kinderen die gepest worden sneller mentale problemen ontwikkelen, stress ervaren, problemen krijgen met gezond leven, eenzaam en depressief worden. Dit kan zelfs zover gaan dat het leidt tot angststoornissen, jezelf snijden en zelfmoordpogingen.”

“Ik heb geleerd wat ik zelf kan doen”

“Pesten kan op vele manieren: fysiek in de klas of juist buiten de klas, door meelopers en wegkijkers die bang zijn zelf gepest te worden en natuurlijk ook online pesten. Dit laatste zie je vooral in het voortgezet onderwijs op de socials. Op basis hiervan zijn er voorstellingen en workshops ontwikkeld”, vervolgen Trinke en Dennis.

Theatergezelschap De Steeg uit Groningen houdt in groep 7 en 8 op de basisscholen ín de klas een interactieve workshop. Juist in de klas, omdat het sterk is als klas op te staan. Het gezelschap speelt allerlei situaties rondom pesten na en aan de hand van tips van de kinderen worden situaties uitgespeeld. De kinderen spelen zelf ook mee en gaan helemaal op in hun rol. Ze geven onder andere aanwijzingen wat de gepeste kan doen en kan zeggen tegen de pester. De kinderen vond de workshops heel waardevol. “Het is goed om dit te bespreken en hopelijk kunnen we dit vaker doen”, zei een van de leerlingen. Een andere leerling vond het goed dat hem een spiegel werd voorgehouden: “Ik heb geleerd wat ik zelf kan doen.” Een teamleider van een lagere school zei: “De workshop was leuk, ontroerend en leerzaam. We hopen dat we dit volgend jaar weer kunnen doen.”

Doodse stilte

Op de voortgezet onderwijsscholen wordt de voorstelling ‘Geh@ckt’ gespeeld. Hier komen vooral de thema’s shaming (het publiekelijk vernederen of bespotten van een persoon of groep om hen te kwetsen of te ontmoedigen, vaak door hun fouten of ongewenste gedragingen aan het licht te brengen) en sexting (het versturen of delen van seksueel getinte tekstberichten, foto's of video's, meestal via een mobiele telefoon of internet) naar voren. In de voorstellingen ligt dan ook vooral de nadruk op het pesten via social media. De reacties van andere leerlingen, ouders, school en de politie kwamen in de voorstelling aan de orde, maar het meest heftig vonden de leerlingen de gevolgen en gevoelens voor de gepeste. Toen in het stuk de emotionele en zelfs fysieke gevolgen van het cyberpesten werden gespeeld, viel er een doodse stilte in de zaal. Een leerkracht zei na die tijd: “Het was een waardevolle voorstelling, die dichtbij de beleefwereld van de leerlingen staat, en helaas de harde realiteit laat zien over wat (digitaal) pesten aanricht en hoe snel de schade enorm groot is.”

Trinke en Dennis sluiten af met de volgende wens: “Het mooie van dit groot opgezette project is dat een groep van bijna 1600 leerlingen tegelijkertijd te maken krijgt met hetzelfde onderwerp. Het streven is samen met de scholen dit vijf jaar lang te spelen, zodat het echt een nieuwe bewustwording wordt: We staan allemaal gezamenlijk op tegen pesten!”